Səlahiyyətli dövlət orqanları tərəfindən təsdiq edilmiş insan sağlamlığını və ətraf mühitin mühafizəsini təmin edən normativ texniki sənədlərin və standartların tələblərinə cavab verən məhsullar və ətraf mühitin tarazlığının ilkin göstəriciləri ətraf mühitin keyfiyyət göstəriciləri hesab olunur. Ətraf mühiti mühafizə etmək üçün  ətraf mühitdə təbii mövcud olan maddi varlıqların ilkin kəmiyyət və keyfiyyətcə dəyişmələrə yol verilməməsi, qorunub saxlanması lazımdır. Ətraf mühiti mühafizə etmək üçün təbiətdən səmərəli istifadə qaydalarını bilmək lazımdır. Təbiətdən istifadə, gələcək nəsillərin ehtiyacını nəzərə almaqla, cəmiyyətin sosial-iqtisadi tələblərini ödəmək məqsədilə ətraf mühitin ekoloji tarazlığının pozulmasına yol verilmədən təbii resurslardan səmərəli və qənaətlə istifadə edilməsi. Ətraf mühitin mühafisəsinin bir sra pirinsipləri var:

1. Sosial-iqtisadi, mənəvi-estetik problemlərin qarşılıqlı həlli; 

2. Ərazilərdə ekoloji tarazlığın təmin edilməsi və pozulmuş təbii ekoloji sistemlərin bərpası; 

3. Təbii ehtiyatların səmərəli istifadə olunması və bərpası, təbiətdən istifadənin və ətraf mühitin mühafizəsinin iqtisadi stimullaşdırılmasının tətbiq edilməsi; 

4. Ətraf mühitin bioloji müxtəlifliyinin qorunmasının təmin edilməsi; 

5. Dövlət nəzarəti, ətraf mühitin mühafizəsi haqqında qanunvericiliyin pozul-masına görə məsuliyyət; 

6. Ətraf mühitə zərər vurulmasının qarşısının alınması və vurulan zərərin qiymətləndirilməsi; 

7.ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində əhalinin və ictimai birliklərin iştirakı; 

8.ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq. 

Qeyd ermək lazımdır ki, məhsulun işləməsi və hazırlanması zamanı tədbiq edilən texneloji proseslərin ekoloji və gigiyena faktorları dövlət standartları əsasında müəyyən edilir. Ətraf mühütü çirkləndirə bilən xüsusiyyətlər də Dövlət standartları ilə meəyyən olunur. Zərərli maddələrin havada, suda və s. qatılığın düzgün qiymətləndirilməsi əsas şərtlərdən biridir. Bu tələbi yerinə yetirmək üçün manitorinqlər aparılır, ətraf mühütə atılan tullantıların miqdarı buraxıla bilən qatılıqdan çox olarsa müəssələrin fəaliyyəti dayandırılmalıdır. Ümümiyyətlə, bütün yaşayiş məntəqələrdə tullantıların buraxıla bilən həddini ( TBH) müəyyən etmək və onun azaldılması üçün müəyyən tədbirlər hazırlamaq məqsədi ilə bu məntəqələrin xəritəsi üzərində TBH-in izoxətləri qurulur. Bu izoxətlər eyni zamanda meteoroloji şəraitdən asılı olaraq, konsentrasiyanın yaşayış məntəqəsinin bu və ya digər sahəsində dəyişə biləcəyini müəyyən etmək üçün istifadə etmək üçün də istifadə edilir.

Müvafiq nazirliklərin və idarələrin göstərişi ilə hər bir müəssisə TBH-in azaldilması tədbirini hazırlayıb onu həyata keçirməli və vaxtaşırı bu tədbirləri şəraitin tələbnə uyğun təkminləşdirilməlidir. Hər bir yeni müəssisə müvafiq təmizləyici qurğularla təmin edilmədikdə fəaliyyəti dayandırılmalıdır. Hal-hazırda atmosfer havasını çirkləndirən  maddələr üçün iki norma – birdəfəlik və ortasutkalıq buraxıla bilən qatılıq müəyyən edilmişdir. Birdəfəlik BBQ qısa müddətdə ( 20 dəqiqəyə qədər) insana təsir edərək onda refektor  reaksiyası ( iy hissetmə, gözün işığa həssaslığı və s. ) yarada bilən maksimal qatılıqdır. 

Ortasutkalıq BBQ konserogen, ümumi toksitlik və s. hal yarada bilən qatılıqlar hesab edilir.

Bu dövlət standardlarına əməl edilmədikdə ciddi problemlər yaranır ( ətraf mühitin çirklənməsi, insanlarda müxtəlif xəstəliklərin yaranması, ekoloji tarazlığın pozulması və s. ).

Qeyd edək ki, bu yazı Prezident yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının layihəsi əsasında çap edilib.

http://kelam.az/news/a-7487.html