Azərbaycan Təhsil Şurasının sədri, pedaqoji elmlər doktoru, professor Əjdər Ağayev də bu Dövlət Proqramının əhəmiyyətini vurğuladı: “Dövlət Proqramı ölkədə dil siyasətinin uğurla həyata keçirilməsində mühüm fəaliyyət sənədidir. Hazırda əksər məkanlarda dilimizin danışıq normalarına əməl olunmur, reklam və afişalarda leksik, qrammatik, orfoqrafik səhvlər baş alıb gedir. Düşünürəm ki, Dövlət Proqramı Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi bütün fəaliyyət sahələrində yüksək səviyyədə işlənməsini təmin edəcək”.

Tanınmış telejurnalist Qulu Məhərrəmli isə dedi: “Məncə, bu sərəncam çox aktualdır. Çünki hazırda dilin tətbiq sahələri artır, xüsusən virtual məkanda onun işlənməsi ilə bağlı xeyli problemlər çıxır. Onların həlli baxımından bu, çox vacibdir. Bu sənədin özəlliyi ondadır ki, orada mövcud problemlər əks olunmaqla yanaşı, onların həlli yolları, mexanizmləri də göstərilir. Məsələn, televiziya kanallarında dillə bağlı problemləri çözən, daha doğrusu, dilə nəzarət edən Bədii Şura deyilən mexanizmin yaradılması nəzərdə tutulub. Bütövlükdə isə bu sənəd dil daşıyıcısı olan hər kəsin məsuliyyətini artıracaq”.

Küçə adları, afişa və reklamlarda Azərbaycan ədəbi dilinin normalarının pozulması hallarına qarşı ciddi tədbirlər görüləcək. Bu, ölkə Prezidenti İlham Əliyevin aprelin 9-da imzaladığı “Azərbaycan dilinin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun istifadəsinə və ölkədə dilçiliyin inkişafına dair Dövlət Proqramı”nda nəzərdə tutulub. Proqrama əsasən, 2013-2015-ci illər ərzində AMEA, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsi, yerli icra hakimiyyəti orqanları və bələdiyyələr tərəfindən bu istiqamətdə zəruri addımlar atılmalıdır. Yaxın iki ildə Azərbaycan dilinin öyrənilməsi və təbliği sahəsində informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqini gücləndirmək üçün Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi ümumi informasiya bazasının yaradılması nəzərdə tutulub. Bazanın yaradılması AMEA, Təhsil və Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları nazirlikləri tərəfindən həyata keçiriləcək. 2013-2020-ci illər ərzində bu qurumlar tərəfindən Azərbaycan dilinin təkmilləşdirilmiş yeni orfoqrafik, izahlı, frazeoloji, terminoloji, tərcümə, ensiklopedik və tezlik elektron lüğətləri hazırlanacaq. AMEA Əlyazmalar İnstitutunda saxlanılan əlyazmalardan istifadəni asanlaşdırmaq məqsədilə “Əlyazmaların elektron kitabxanası” və internet portalı yaradılacaq. Proqrama əsasən, Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi və AMEA tərəfindən 2013-2015-ci illər ərzində beynəlxalq standartlar əsasında milli terminoloji informasiya sistemi yaradılacaq. Həmçinin yaxın 3 ildə AMEA, Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi və Müəllif Hüquqları Agentliyi tərəfindən Azərbaycan dilində antiplagiat sistemin yaradılması nəzərdə tutulur.

Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasının təhsilin bütün pillələri üzrə yeni standartları da hazırlanacaq. Azərbaycan dilinin tədrisinin genişləndirilməsi məqsədilə Təhsil Nazirliyi tərəfindən ali təhsil müəssisələrində müvafiq ixtisaslar üzrə “Nitq mədəniyyəti” fənninin tədrisi təmin ediləcək. Bununla yanaşı, 2013-2015-ci illər ərzində dövlət dilinin elm və təhsil müəssisələrində istifadəsi və tətbiqi ilə bağlı mövcud normativ hüquqi aktların təkmilləşdirilməsinə dair təkliflərin hazırlanması AMEA, Təhsil və Ədliyyə nazirliklərinə həvalə olunub. Qloballaşma dövrünün tələblərinə uyğun olaraq AMEA Dilçilik İnstitutunun strukturunun təkmilləşdirilməsi və maddi-texniki bazasının müasirləşdirilməsinin təmin edilməsini həyata keçirməlidir.

Proqrama əsasən, kütləvi informasiya vasitələrində dövlət dilinin təbliğinin gücləndirilməsi işi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, Təhsil Nazirliyi, Milli Televiziya və Radio Şurası və Mətbuat Şurasına tapşırılıb. Televiziya və radio verilişlərində, yazılı və elektron mətbuatda Azərbaycan ədəbi dilinin normalarına əməl olunmasını təmin etmək məqsədilə teleradio şirkətləri və kütləvi informasiya vasitələri sahəsində çalışan mütəxəssislərin dil hazırlıqlarının yüksəldilməsinin təmin edilməsi həyata keçiriləcək. Dövlət proqramına əsasən, Milli Televiziya və Radio Şurası tərəfindən teleradio şirkətlərində dil və nitq mədəniyyətinin qorunması üçün bədii şuralar yaradılacaq.

Azərbaycan dilinin tədrisinin genişləndirilməsi üçün 2015-ci ilə qədər xaricdəki diplomatik nümayəndəliklərdə əcnəbi vətəndaşlar, diaspor nümayəndələri və digər maraq göstərən şəxslər üçün təsərrüfat hesablı Azərbaycan dili kurslarının yaradılmasına dair təkliflər də hazırlanacaq. Bu işin həyata keçirilməsi Xarici İşlər, Təhsil, Mədəniyyət və Turizm nazirlikləri, AMEA və Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinə həvalə olunub.

Sənədə görə, “Qaynar xətt”in yaradılmasında məqsəd Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi inkişafında və dilin təmizliyinin qorunmasında, eləcə də ədəbi dilin normalarına əməl olunmamasının, reklamlarda, ictimai iaşə obyektlərində Azərbaycan dilinin leksik və qrammatik qaydalarının pozulmasının qarşısının alınmasında ictimaiyyətin iştirakını təmin etmək və operativ tədbirlər görməkdir. “Qaynar xətt”in yaradılması 2013-2014-cü illərdə həyata keçirilməlidir.