Müasir geyimin hazırlanması ən müxtəlif sahələrin mütəxəssisləri çalışan mürəkkəb və çoxmərhələli prosesdir. Rəssam-modelyerlər və ya moda dizaynerləri yeni geyim modellərini layihələndirirlər. Modelyer-konsstruktorlar bu modellərin konstruksiyalarının əsasını hazırlayırlar ki, sonra bunlar vasitəsilə tikiləcək geyimin hissələrini biçmək üçün ülgülər düzəldilir. Bu geyimlərin bütün texnoloji prosesinin həyata keçirilməsini texnoloq-mühəndislər işləyib hazırlayırlar. Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının geyim-dizayn kafedrasinin baş müəllimi Sevil Əliyeva bizimlə söhbətində  bildirdi ki, geyimin əsas vəzifəsi onu geyinən insanın fiziki və mənəvi rahatlığı üçün şərait yaratmaq, bu şəxsin cəlbediciliyini gücləndirmək, fərdiliyii nəzərə çarpdırmaqdan ibarətdir: “Geyim dizaynı” sənəti əməli əşya və sənət əsəri kimi eyni zamanda “kostyum dizaynı” da adlanır. Dizaynın nəzəri əsası geyimin bədii layihələndirilməsidir”.
S.Əliyevanın fikrincə, yeni kostyum formalarının layihələndirilməsi üzərində çalışan dizayner, eyni zamanda bir neçə keyfiyyətdə çıxış edir: o, həm rəssam-modelyer, nəqqaş, yeni estetika yaradan tərtibatçı, öz ideyalarını materialda reallaşdırmağı bacaran konstruktor, həm insanlara geyim vasitəsilə daxili keyfiyyətlərini izhar etməyə, özlərində inam yaratmağa kömək edən psixoloq və hətta, geyimin sahibinə hər dəfə yeni sima və bununla bərabər yeni davranış rolu təklif edən müəyyən qədər də rejissordur.
Onun sözlərinə görə, “Geyim dizaynı”nın özünəməxsus xüsusiyyəti ilk növbədə onun yaradıcılıq obyektinin insan olması ilə müəyyənləşir. İnsanın daxili keyfiyyətləri və görünüşü ilə tamlıq yaradan geyim öz funksiyası xaricində təsəvvür oluna bilməz və sahəbinin cinsi mənsubiyyətini, yaşını, həmçinin xarici görünüşünün ayrı-ayrı xüsusiyyətlərini nəzərə almalıdır: “Geyimin müasir təkamülü ictimai-siyasi həyatla, iqtisadiyyatın səviyyəsi, elm və mədəniyyətlə bilavasitə müəyyənləşən moda ilə sıx bağlıdır”.
Bildiyimiz kimi, insan mədəniyyətinin bədii dəyər sistemləri içərisində incəsənət aparıcı rol oynayır. Bu mədəniyyət çoxcəhətli anlayış olmaqla, özündə musiqi, həmçinin onunla əlaqəli olan vokal və rəqs, teatr, sirk, kino və əlbəttə ki, incəsənətin plastik növlərini birləşdirir.
Beləliklə, geyim dizaynı və ya layihələşdirilməsi arxitektonik incəsənət sahəsinə aid olub ki iki funksiya daşıyır – estetik və praktik. Biz çalışırıq ki, öz qarderobumuzda praktiv, isti və rahat, estetik tələblərimizə cavab verən, yəni gözəl, dəbdə olan və bizim xarici görünüşümüzü daha yaxşı nəzərə çarpdıran geyimlər olsun.
Digər halda paltar yazılmış və yazılmamış qanun normaları ilə qorunan, adatə çevrilmiş ümumqəbul olunmuş vərdişlərin məcmusunu əks etdirən və cəmiyyətin, eləcə də onun ayrı-ayrı təbəqələrinin riayət elədiyi məişət ənənəsini bildirir.
Bundan başqa geyim bütün dövrlərdə insanın milli, dini, sənət, mülki mənsubiyyətini müəyyənləşdirmişdir. Tarixi təkamülün hər bir mərhələsində cəmiyyətin həyat tərzi geyimin istifadə xüsusiyyətlərində əks olunmuşdur, buna görə də, deyə bilərik ki, paltarın müxtəlif funksiyaları tarixən toplanmışdır.
Cəmiyyətin inkişafı gedişində geyim tədricən mükəmməlləşmiş, öz vəzifəsinin spektrını genişləndirmişdir. Müəyyən obrazlı paltar quruluşu təqlid edilmə nümunəsi olurdu. İctimai təsəvvürü, davranış normalarını, şəxsiyyətin fərdi xüsusiyyətlərini əks etdirən geyim anlayışı bu cür yaranırdı. Paltardan fərqli olaraq geyim dəsti nəinki ayrıca bir insanın, eləcə də millətin, xalqın və hətta bütöv bir dövrün obrazlı xarakteristikasını özündə daşıyır. O, incəsənət əsəri kimi həmişə mədəniyyətin müəyyən bir inkişaf mərhələsini əks etdirmiş, memarlıq, heykəltəraşlıq, rəssamlıq, musiqi və teatr ilə sıx bağlı olmuşdur.
Xalq geyimləri və bəzək əşyaları ilə əsrlər boyu öz zövqünü və mədəniyyətini əks etdirən Azərbaycan xalqı da nəinki Şərqdə, bütün Avropada birincilər sırasında durur.
Başqa xalqlarda olduğu kimi XIX əsrin sonlarında qərbsayağı geyimlər Azərbaycana da nüfuz etdi və geniş yayıldı. Sadə biçimli müasir geyimlərin konstruksiya həlli müasir olsa da, onun tərtibat işləri klassikaya müraciət edir. Azərbaycan müasir musiqilərinin muğamlar üzərində köklənməsi, müasir memarlıqda Şərq elementlərinin əks olunması, incəsənət əsərlərində milli koloritin olması modelyerə əsas verir ki, onlar öz yaradıcılıqlarında klassikaya istinad edərək müasir geyimlər hazırlasınlar, keçmişə baxaraq daima yenilik axtarsınlar. Bütün xalqların geyimlərində müasir geyimlə milli geyimlərin sintezi özünə yer tapıb.
Lakin bütün bunları incə zövqlə, peşəkarlıqla, ifrat dərəcəyə çatdırmamaq şərti ilə yerinə yetirmək lazımdır. Gənc rəssam-modelyerin yaradıcılıqlarında bu sahədə düzgün yol tutacaqlarına ümid edirik və onların daima axtarışda olacaqlarına, dünyanın hər bir yerində Azərbaycanı layiqincə təmsil edəcəklərinə inanırıq.


Qeyd edək ki, bu araşdırma Prezident yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının layihəsi əsasında hazırlanıb.